วันเสาร์ที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2552

ประวัติต้นโพธิ์

คนส่วนมากรู้เพียงผิวเผินเพียงว่า ต้นโพธิ์ เป็นต้นไม้ที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ บรรลุโพธิญาณ ภายใต้ต้นศรีมหาโพธิ์เท่านั้น
ประวัติความเป็นมาเขียนโดย พอฺ ปาน จันทรานุตร หัวหน้ากองอนุศาสนาจารย์ กรมยุทธศึกษาทหารบก ไว้ว่า
ต้นศรีมหาโพธิ์ เป็นต้นไม้เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ในหนังสือ พุทธคยาเขียนไว้ว่า ต้นศรีมหาโพธิ์ นี้ได้เป็นสหชาติ คือ เกิดร่วมวันร่วมคืนกับเจ้าชายสิทธัตถะ ครั้นเจริญงอกงามขึ้นมีอายุได้ 35 ปี ก็ได้เป็นสถานที่พระพุทธเจ้าทรงอาศัยประทับใต้ร่มเพื่อเป็นที่ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมพุทธเจ้า ต่อมาในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช พระองค์ทรงเลื่อมใสในต้นศรีมหาโพธิ์ยิ่งนัก บางครั้งพระองค์ทรงประทับที่บริเวณต้นศรีมหาโพธิ์ โดยมอบราชสมบัติให้อำมาตย์ดูแลแทน บางครั้งเป็นแรมเดือนก็มี โดยเหตุนี้ ทำให้พระมเหสีนามว่า มหิสุนทรี น้อยพระทัยจนถึงกับรับสั่งให้คนลอบนำยาพิษ และนำร้อนไปทำลายต้นศรีมหาโพธิ์นั้นเสีย พระเจ้าอโศกมหาราชทรงเห็นเช่นนั้น ก็เสียพระทัยเป็นอย่างยิ่ง จนถึงกับทรงอธิษฐานว่า ตราบใดที่หน่อแห่งต้นศรีมหาโพธิ์นี้ยังไม่งอก ตราบนั้น ข้าพเจ้าจะมิยอมจากต้นพระศรีมหาโพธิ์ นี้ไปเป็นอันขาด แม้ชีวิตของข้าพเจ้าจะ วอดวายไป ข้าพเจ้าก็จะยอมตายถวายชีวิต เพื่อบูชาต้นพระศรีมหาโพธิ์ แต่อย่างเดียว ต่อมาไม่กี่วันก็มีหน่องอกขึ้นที่โคนต้นเดิมอย่างน่าอัศจรรย์พระเจ้าอโศกทรงโสมนัสยิ่ง รับสั่งให้ทำกำแพงล้อมรอบให้แข็งแรงเพื่อป้องกันอันตรายที่จะมีต่อไปอีก
ต้นศรีมหาโพธิ์ต้นเดิมมีอายุประมาณ 227 ปี จนถึงปี พ.ศ. 1263 ก็ถูกพระเจ้าสาสางกาแห่งแคว้น เบงคอล ผู้เป็นมิจฉาทิฎฐิ ประกาศความเป็นอิสระ ไม่ขึ้นต่อพรพะเจ้ามคธ ทำลายต้นศรีมหาโพธิ์นั้นเสีย ด้วยการตัดขุดโค่นรากเสีย ทั้งนี้เพราะ ชาวพุทธกราบไหว้บูชากันมากจนศาสนาอื่นอับเฉา เสื่อมทรามลงแทบไม่มีร่องรอยเหลืออยู่เลย แต่แล้วกองทัพของพระเจ้าสาสางกาก็ได้พ่ายแพ้แก่กองทัพของพระเจ้าปุระณาวรมาแห่งแคว้นมคธ และแตกหนีไปสิ้น
พระเจ้าปุระณาวรมา ผู้เป็นสัมมาทิฎฐิ จึงได้รดน้ำนมตรงบริเวณหลุมต้นศรีมหาโพธิ์ ต้นเก่า แล้วทรงอธิษฐานว่า ถ้าแม้นว่าตราบดใดหน่อแห่งต้นศรีมหาโพธิ์นี้ยังไม่งอก ตราบนั้น ข้าพเจ้าจะมิยอมจากต้นพระศรีมหาโพธิ์ นี้ไปเป็นอันขาด ข้าพเจ้าก็จะยอมตายถวายชีวิต เพื่อบูชาต้นพระศรีมหาโพธิ์ แต่อย่างเดียว ต่อมาไม่กี่วันก็มีหน่องอกขึ้นที่โคนต้นเดิมอย่างน่าอัศจรรย์
และเจริญงอกงามมาจนถึงปี พ.ศ. 2419 ต้นศรีมหาโพธิ์ก็ถูกพายุ พัดล้มไป ทางทิศตะวันตกของมหาวิหาร ทั้งนี้ปรากฎตามบันทึกของ ท่านนายพล ลอร์ดคันนิงแฮม( โปรดติดตามตอนต่อไป )